زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

نام بت‌ها (قرآن)





مشرکان بتهای خود را نامگذاری می‌کردند. نام برخی از بت‌ها که در آیات قرآن آمده است عبارت است از :


۱ - انْصاب‌



انصاب، نام بتهاى سنگی اعراب:
۱. «... وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ ...؛... و حيوانى كه روى بتها يا در برابر آنها ذبح مى‌شود....»«انصاب» نام بتهاى سنگى است كه اعراب، آنها را پرستش نموده، براى آنها قربانی مى‌كردند.
۲. «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا ... وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! ... و بتها و ازلام (نوعى بخت آزمایی‌)، پليد و از عمل شیطان است....»
۳. «يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ؛همان روز كه از قبرها بسرعت خارج مى‌شوند، گويى به سوى بتها مى‌دوند.»

۲ - بَعْل‌



بعل، بت قوم الیاس:
«وَإِنَّ إِلْيَاسَ ...• إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ ... • أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ؛و همچنين الياس ... به خاطر بياور هنگامى را كه به قومش گفت: ... آيا بت بعل را مى‌خوانيد و بهترين آفريدگار را رها مى‌سازيد؟!»

۳ - جِبْت‌



جبت، بتى در عصر جاهلیّت:
«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ ...؛آيا نديدى كسانى را كه بهره‌اى از كتاب آسمانى به آنان داده شده، با اين حال، به جبت و طاغوت (بت و بت‌پرستان‌) ايمان مى‌آورند....»
«جبت» و «طاغوت» دو بت قریش بودند. در شأن نزول آيه ذكر شده كه «کعب بن اشرف» به اتفاق گروهى از یهود، وارد مکّه شدند تا با مشرکان، عليه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله متحد شوند. يكى از اهل مكّه به «كعب» گفت: شرط هم‌پيمانى با شما سجده كردن در مقابل اين دو بت (جبت و طاغوت) است. او پذيرفت و چنين كرد.

۴ - سُواع‌



سواع، بتى از بتهاى قوم نوح:
«إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ ... • وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا ...؛ ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بتهاى «ودّ»، «سُواع» ... را رها نكنيد.»

۵ - طاغوت‌



طاغوت، بتى از قریش، در عصر جاهليّت:
«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ ...؛آيا نديدى كسانى را كه بهره‌اى از کتاب آسمانی به آنان داده شده، با اين حال، به «جبت» و «طاغوت» (بت و بت‌پرستان‌) ایمان مى‌آورند....»

۶ - عُزّى‌



عزّی، بتى از بتهای عصر جاهليّت:
«أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى؛به من خبر دهيد آيا بتهاى لات و عزّى»
مقصود از ضمير در «أفرءيتم» مشركان عصر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله است.

۷ - لات‌



لات، بتى در جاهلیّت:
«أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى؛به من خبر دهيد آيا بتهاى لات و عزّى»

۸ - مَنات‌



منات، بتى از بتهاى دوران جاهلیّت:
«أَفَرَأَيْتُمُ ... • وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى؛به من خبر دهيد آيا بتهاى ... و منات كه سوّمين آنهاست.»

۹ - نَسْر



نسر، بتى از بتهاى قوم نوح:
«إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ ... • وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ ... وَنَسْرًا؛ ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بتهاى ... و «نسر» را رها نكنيد.»

۱۰ - وَدّ



ودّ، بتى از بتهاى قوم نوح:
«إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ ... • وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا ...؛ ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بتهاى «ودّ»، ... را رها نكنيد.»

۱۱ - يعوق‌



یعوق، بتى از بتهاى قوم نوح:
«إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ ... • وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ ... وَيَعُوقَ ...؛ ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بتهاى ... «يعوق» ... را رها نكنيد.»

۱۲ - يَغُوث‌



یغوث، بتى از بت‌هاى قوم نوح:
«إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ ... • وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ ... وَلَا يَغُوثَ ...؛ ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بتهاى ... «يَغُوث» ... را رها نكنيد.»

۱۳ - پانویس


 
۱. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۴۹۴، «نصب».    
۳. مائده/سوره۵، آیه۹۰.    
۴. معارج/سوره۷۰، آیه۴۳.    
۵. صافات/سوره۳۷، آیات۱۲۳- ۱۲۵.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۵۱.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۹۲.    
۸. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۳، ص ۵۴.    
۹. نوح/سوره۷۱، آیه۱.    
۱۰. نوح/سوره۷۱، آیه۲۳.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۵۱.    
۱۲. نجم/سوره۵۳، آیه۱۹.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۲۶۶.    
۱۴. نجم/سوره۵۳، آیه۱۹.    
۱۵. نجم/سوره۵۳، آیه۱۹.    
۱۶. نجم/سوره۵۳، آیه۲۰.    
۱۷. نوح/سوره۷۱، آیه۱.    
۱۸. نوح/سوره۷۱، آیه۲۳.    
۱۹. نوح/سوره۷۱، آیه۱.    
۲۰. نوح/سوره۷۱، آیه۲۳.    
۲۱. نوح/سوره۷۱، آیه۱.    
۲۲. نوح/سوره۷۱، آیه۲۳.    
۲۳. نوح/سوره۷۱، آیه۱.    
۲۴. نوح/سوره۷۱، آیه۲۳.    


۱۴ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۴۰، برگرفته از مقاله «نام بت‌ها».    


رده‌های این صفحه : بت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.